Bảo vệ bình dương

Trí tuệ nhân tạo và công nghệ nhận dạng khuôn mặt có thể dần thay thế những bác bảo vệ già trong các tòa nhà thương mại và chung cư cao tầng.

Người đàn ông lớn tuổi ngồi gọn trong một góc nhỏ với tách trà trên tay cùng tờ báo nhàu nát và đài phát thanh bóng bán dẫn đã là một cảnh tượng phổ biến đối với nhiều căn hộ cao tầng tại Hong Kong.

Thông thưởng, ở độ tuổi 60 hoặc 70, người đàn ông này đôi khi là nhân viên gác cửa hoặc chỉ dẫn phương hướng, luôn nói năng cộc cằn và được giao nhiệm vụ đảm bảo an ninh cho tòa nhà. Hiện nay, những người đàn ông như thế cũng đang có nguy cơ "tuyệt chủng".

"Thanh niên không muốn ngồi đó đọc báo cả ngày, hoặc chơi với điện thoại thông minh bởi chúng sẽ chán đến chết", ông Paul Chong, giám đốc điều hành của Certis Group - một công ty bảo mật có trụ sở ở Singapore, phát biểu.

Với camera giám sát độ phân giải cao, nhận dạng khuôn mặt và cảm biến từ xa cung cấp lượng dữ liệu vào thuật toán trí tuệ nhân tạo (AI) để phân tích trong thời gian thực, công nghệ đã phát triển đến mức mà "ông bảo vệ già" đã không còn cần thiết, theo ông Chong.

Giống như các lĩnh vực hưởng lợi từ những thay đổi công nghệ khác, khái niệm an ninh vật lí cũng được định nghĩa lại bằng các công cụ mới nhằm đảm bảo an toàn và ngăn chặn tội phạm.

Ra đời vào năm 1958 với tư cách là Đơn vị Bảo vệ và Hộ tống của Lực lượng Cảnh sát Singapore, Certis sau đó trở thành một ủy ban nhà nước trong ngành an ninh vũ trang tư nhân, trước khi sáp nhập vào Temasek Holdings với tư cách công ty con vào tháng 6/2005. Công ty này thu được 1,2 tỉ đô la Singapore (tương đương 887 triệu USD) trong năm tài khóa 2018, lần đầu tiên vượt qua mốc 1 tỉ đô la Singapore.

Certis đã nâng cao sự hiện diện của mình tại Trung Quốc đại lục và Hong Kong trong những năm gần đây, nâng số lượng nhân viên từ dưới 1.500 năm 2017 lên 3.000 nhân viên hiện nay. Đi đầu trong việc mở rộng công ty, Certis hồi đầu tháng 3 đã bổ nhiệm Ủy viên Cảnh sát Hong Kong Tang King-shing làm chủ tịch khu vực này.

Vào một buổi chiều hồi tháng 1/2019, phóng viên South China Morning Post đã thăm trung tâm công nghệ của Certis trong một khu công nghiệp yên tĩnh ở Singapore. Cơ sở này sở hữu những tiến bộ tối tân nhất trong công nghệ bảo mật và có một trung tâm chỉ huy giúp giám sát an ninh tại công ty của một số khách hàng, bao gồm nhiều trung tâm mua sắm lớn.

Trí tuệ nhân tạo (AI) hiện nay đã đủ thông minh để phát hiện xem một người có hành vi khác thường hay không và cảnh báo cho trung tâm chỉ huy chính, nơi các nhân viên có thể xác định phương án hành động.

 Đối với hành vi cấp thấp, chẳng hạn như khi máy dò khói thuốc kích hoạt, AI có thể tự động báo cho nhân viên trên mặt đất kiểm tra và báo cáo. Tùy thuộc vào mức độ phức tạp, các camera độ nét cao với máy quét nhiệt có thể xác định liệu nhân viên con người có cần thiết ghé qua khi có hỏa hoạn hay không. Cơ chế đó giảm thời gian phản ứng.

Cảm biến mặt đất dọc theo hàng rào cũng sẽ cắt giảm việc tuần tra của con người vì bất kì chuyển động nào cũng có thể kích hoạt cảnh báo. Việc sử dụng các phương pháp phân tích giúp nhân viên con người khỏi phải liên tục theo dõi hàng loạt màn hình và xử lí các trường hợp bị gắn cờ.

Tất cả tiến bộ trên đều khác xa so với khi ông Chong lần đầu tiên gia nhập Certis vào năm 2004. Đó là thời điểm trước khi video kĩ thuật số ra đời và nhân viên con người phải thay băng ghi hình cho máy quay mỗi ngày. Vào thời điểm đó, các công ty bảo an cũng phải tìm cách lưu trữ các cảnh quay từ camera.

Sự chuyển đổi sang video kĩ thuật số giống như "một làn không khí trong lành". Khi kết hợp cùng mạng lưới camera an ninh khắp mọi nơi, về cơ bản, xu hướng an ninh cũng đã thay đổi.

Tuy nhiên, vẫn tồn tại một cuộc tranh luận không hồi kết về giới hạn giám sát và sự đánh đổi giữa an ninh và quyền riêng tư. Ví dụ, ở Trung Quốc, nhận dạng khuôn mặt hiện đang được sử dụng không chỉ để kiểm soát ra vào tại các trạm kiểm soát biên giới còn còn để kiểm tra sĩ số trong lớp học. Công nghệ này, được xây dựng trên bản đồ kĩ thuật số của một khuôn mặt khi dùng nhiều điểm đường viền khác nhau, cũng đang được triển khai tại các sân bay của Mỹ.

Khi được hỏi liệu ông có tiên đoán bất kì sự chống đối nào đối với việc sử dụng camera giám sát hay không, ông Chong nói, đa số người dân tin tưởng rằng thông tin thu thập sẽ được sử dụng cho các mục đích cao cả, để bảo vệ người dân.

Giám đốc điều hành của Certis đã đưa ra ví dụ về việc sử dụng hệ thống giám sát tiên tiến nhằm chống rửa tiền và chống tài trợ khủng bố đã giúp các ngân hàng bảo mật tốt hơn. Động thái toàn cầu nhằm kiềm chế dòng tiền bất hợp pháp, với mục đích cắt giảm tài trợ cho các tổ chức khủng bố, đã tạo ra một lợi ích xã hội, mặc dù người ta có thể lập luận rằng các chính phủ hiện nay có thể nắm rõ một người sở hữu bao nhiêu tiền hay đi đến những đâu. Một lập luận tương tự liên quan đến quyền riêng tư cũng đang diễn ra.

"Miễn là mọi người thấy rằng thông tin của họ không bị lạm dụng, họ sẽ chấp nhận đánh đổi điều đó lấy sự an toàn và tiện nghi cùng nhiều thứ khác", ông Chong nói.

Tuy nhiên, ông thừa nhận rằng chỉ cần một trường hợp lạm dụng thông tin là đã đủ tạo ra sự chống đối với công nghệ.

Về vấn đề mở rộng sang Hong Kong, ông Chong nhìn thấy rất nhiều điểm tương đồng giữa Hong Kong và Singapore. Mức lương tăng và nhiều thanh niên sẵn sàng làm những công việc bảo vệ đồng nghĩa rằng các ông chủ bất động sản thương mại và chung cư phải suy nghĩ lại về chứng "nghiện nhân lực già" của họ.

"Chắc chắn chi phí an ninh sẽ tăng lên", ông Chong nói, đồng thời, trích dẫn mức lương tối thiểu của người dân tại Hong Kong. "Nếu biết cách duy trì, bạn chỉ cần đầu tư hệ thống an ninh một lần duy nhất, và nếu bạn không quá bận tâm về xu hướng an ninh mới nhất, một hệ thống có thể hoạt động tốt trong 5 đến 8 năm tới và chi phí không hề thay đổi".

"Các chủ nhà nhỏ lẻ đang phải đối mặt với áp lực chi phí, chi phí nhân lực cũng đang tăng lên vì luật pháp và không có đủ các 'ông chú già' để thuê. Vì vậy, bạn phải thực sự tìm ra cách mới lạ để giải quyết vấn đề an ninh".